Ah Şu Papatya Falları
Feature image
Dün Seni Aradım Kalamış’ ta Sokak Sokak

Ne Kadar Cadde Varsa Bizi Tanıyan Sordum Yoktun

Güneşin Batışını Seyrettim Burundan…

Diye başlayan o güzel şarkının nakaratında “Ah Şu Papatya Falları Çaresiz Yüreğim Buna Mı Kaldı” kısmını istem dışı tekrar tekrar mırıldandığımı fark edince, kırların o asil bitkisi de dahil elimdeki üç bitkiden hangisini araştıracağım düşüncesi, imdadıma yetişen Hatice’nin, zavallı papatyalar falla heba ediliyor, varsa bir özelliği, güzelliği bizde öğrenmiş oluruz deyivermesiyle, hem senin hem benim merakım giderilmiş olsun babından “papatya” da karar kılmanın en doğrusu olduğuna karar verdim.

Asteraceae familyasından olan Papatya’nın birçok çeşidi bulunuyor, bunlardan en önemlileri Matricaria recutita ve Anthemis nobilis olup, her ikisi de 30 santimetre yüksekliğinde, sarı diskli, beyaz taç yapraklıdır. Matricaria recutita’nın ( Mayıs papatyası ), diğerlerinden farkı çiçeğinden dikine kesit aldığınızda içinin boş olması ve hoş kokusudur. Vatanının Anadolu ve Balkanlar olduğu tahmin edilmektedir. Mısırlılar papatyaya güneş bitkisi adını vermişler, Ortaçağda bahçıvanlar yakınındaki bitkileri iyileştirdiğine inanırmış. Papatya Latince rahim anlamına gelen Matrix kelimesinden türediği, daha önce rahim hastalıklarında kullanıldığı bilinmektedir.

İçeriğinde uçucu yağ türevlerinden monoterpenler, sesquiterpenlaktonin, polinler bulunur. Ayrıca kumarinler, flovanoitler, polisakkaritler içeriyor. Bitkinin yağı, çayı ve tentürü çeşitli amaçlarla hala tercih edilmektedir.

Özellikle uykuya yardımcı olabilmesi nedeniyle çayı, limon veya balla birlikte tüketilmektedir. İçerisindeki bir çeşit flavonoit olan chrysin adlı bileşen kemirgenler üzerinde kaygı giderici özellik göstermiştir. İnsanlarda da benzer özellik gösterdiği düşünülmektedir. Rusya’da stres azaltıcı ulusal çiçek olarak kabul edilmektedir. Birçok yerde, stres kaynaklı sindirim sıkıntılarında tercih edilmektedir.

Halk arasında antibakteriyel etki göstermesi ve bu nedenle de avret mahalli temizliği için tercih edilmesi söz konusudur. Nefes yolları, ağız diş sağlığı, ciltteki yara-yanıklarda kullanılabilmektedir.

Anthemis nobilis ( Rumi papatya ), mayıs papatyasına paralel özellikler göstermekle birlikte etkinliğinin daha az olması gerekçesiyle özellikle sabun, şampuan ve parfüm yapımında tercih edilmektedir. Papatya saçın renginin açılması ya da kumaşların boyanması amacıyla da tercih edilegelmiştir.

ABD’ Ulusal Sağlık Enstitüsü rahim kaslarının kasılmasını sağlayarak düşüğe neden trşkil edebileceği gerekçesiyle gebe kadınlara ve emziren annelere önermemektedir. Aşırı miktarda alınması tavsiye edilmeyen papatyanın, ayrıca Asteraceae ailesine alerjisi olanlarında kullanmasının sakıncalı olduğunu belirtelim.

Kaynaklar:

1- http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/druginfo/natural/752.html
2- Brown E, Hurd NS, McCall S, Ceremuga TE (October 2007). "Evaluation of the anxiolytic effects of chrysin, a Passiflora incarnata extract, in the laboratory rat
3- Wolfman C, Viola H, Paladini A, Dajas F, Medina JH (January 1994). "Possible anxiolytic effects of chrysin, a central benzodiazepine receptor ligand isolated from Passiflora coerulea". Pharmacol. Biochem. Behav. 47 (1): 1–4.
4- "Discovery Health "Chamomile: Herbal Remedies"". health.howstuffworks.com
Tweets
    2012 Aksu World Tüm Hakları Saklıdır. www.aksuworld.com